- COBie là gì?
COBie – Construction Operations Building Information Exchange (tạm dịch là mạng lưới trao đổi thông tin xây dựng – vận hành công trình), là một định dạng dữ liệu phi độc quyền nhằm mục đích xuất bản một bản tập hơp mô hình thông tin xây dựng (BIM), tập trung vào việc cung cấp dữ liệu của các tài sản (dữ liệu phi hình học) thay vì những thông tin hình học.
- COBie đã ra đời như thế nào?
Cha đẻ của COBie – Tiến sĩ William East
COBie được phát minh bởi Tiến sĩ William East khi ông đang làm việc tại Công binh lục quân Hoa Kì (United States Army Corps of Engineers). Năm 2007, ông sáng lập ra một tiêu chuẩn để cải thiện quá trình trao đổi thông tin cho các chủ đầu tư và nhà khai thác để họ quản lý tài sản hiệu quả hơn. Ý tưởng ban đầu của nó là mỗi dự án phải có “một bảng tính chứa tất cả các thông tin về tòa nhà càng đầy đủ và càng hữu ích càng tốt“. Năm 2008, tiêu chuẩn này trở thành COBie sau khi được sửa đổi để tuân thủ một vài tiêu chuẩn quốc tế về dữ liệu và phân loại.
Vào tháng 5 năm 2011, chính phủ Anh đã công bố bản báo cáo Chiến lược Xây dựng mô hình BIM, trong đó có thông báo ý định của chính phủ yêu về việc áp dụng BIM cấp 2 (BIM 3D kết hợp với tất cả các thông tin về dự án và tài sản, tài liệu và dữ liệu điện tử) vào các dự án từ năm 2016. Những phần mềm và dữ liệu bắt buộc phải sử dụng mà bản cáo nhắc đến là COBie.
- Tại sao nên chọn COBie?
Trong một dự án xây dựng truyền thống, tất cả các thông tin về tòa nhà được chứa trong các bản vẽ, bảng tiên lượng (Bill of quantities) và thông số kỹ thuật. Một số chuyên gia xây dựng nhất định thường hợp tác với nhau để chia sẻ tài liệu này. Tài liệu này sau đó sẽ được cập nhật trong từng giai đoạn xây dựng và giao cho chủ đầu tư. Những tài liệu này được cung cấp ở định dạng như .pdf hoặc giấy, gây khá nhiều khó khăn trong mặt sử dụng. Và từ đó, ý tưởng về “một bảng tính chứa tất cả các thông tin thiết yếu về tòa nhà và phải được chia sẻ tới từng nhóm xây dựng trong mỗi giai đoạn nhất định của dự án” được ra đời.
COBie được chọn bởi tính thực tế trong tính toán chi phí, tính khả dụng, nó đơn giản chỉ là dữ liệu dưới dạng bảng tính (spreadsheet) như Excel và khả năng tương thích với IFC (Industry Foundation Classes – một tiêu chuẩn quốc tế cho phép chia sẻ thông tin và khả năng tương tác trong suốt tất cả các giai đoạn của chu trình xây dựng) để bắt đầu quá trình xây dựng một dữ liệu tài sản cố định.Tức là nó có định dạng đơn giản, thông tin thì gọn nhẹ, chỉ tập trung cho không gian và trang thiết bị, phục vụ cho Quản lý cơ sở vật chất (FM). Nếu IFC là mô hình của mọi thứ thì COBie sẽ là một tập con của IFC.
- Có gì bên trong 1 file COBie?
COBie giúp thu thập và ghi lại các dữ liệu quan trọng của dự án ngay từ những điểm gốc, bao gồm bảng liệt kê các thiết bị, bảng dữ liệu sản phẩm, thông tin bảo hành, danh sách các bộ phận phụ tùng, lịch trình bảo dưỡng, … Thông tin này là cần thiết để hỗ trợ việc hoạt động, duy trì và quản lý tài sản khi chúng đang trong quá trình sử dụng.
Một tệp COBie không phải là một tệp BIM đầy đủ, nhưng nó chứa nội dung có cấu trúc được tập hợp từ mọi thành viên trong nhóm xây dựng và từ nhiều mô hình thông tin khác nhau. Hình 1 cho thấy một trong những sheet về tổ chức không gian, xác định các “tầng” (Floor), “không gian” (Space) và các “khu” (Zone) tạo nên 1 tòa nhà. “Không gian” có thể thuộc “Sàn”. Những nhóm không gian (Spaces) cũng có thể được phân loại theo Khu (Zones). Những thông tin này thường được trích từ mô hình thiết kế.
Hình 2 cho thấy một ví dụ về sheet “kiểu loại” (Type). Đây là những thông tin thường được trích ra từ thông số kĩ thuật, nó thể hiện danh sách các loại sản phẩm trong tòa nhà, thông tin tham khảo và thông tin liên hệ của các nhà sản xuất. Không hiển thị trong hình là bảng tính “Thuộc tính” (Attribute), bảng tính này trình bày chi tiết các thuộc tính cho từng đối tượng.
Mỗi thể hiện của các đối tượng trong worksheet “kiểu loại” (Type) sau đó sẽ được ghi chi tiết trong sheet “Thành phần” (Component). Điều này được thể hiện trong hình 3, trong đó thiết bị “Doorset DSA-001” thuộc loại “Doorset Type A” và nằm trong không gian F2-002. Thông tin này sẽ bắt đầu từ mô hình thiết kế và sau đó được liên kết với các thông tin kiểu loại từ mô hình đặc tính kỹ thuật.
Sheet “Liên hệ” (Contact) liệt kê các chi tiết liên lạc, thông tin công ty và vai trò của công ty. Sheet này sẽ liệt kê một loạt các địa chỉ liên lạc từ các chuyên gia tư vấn thiết kế đến các nhà sản xuất và các nhà cung cấp các hệ thống sản phẩm. Thông tin này thường đến từ những thông số kỹ thuật và những điều khoản sơ bộ.
Sheet “Công việc” (Job) cho phép các nhiệm vụ quản lý cơ sở được giao cụ thể cho các đối tượng khác nhau trong tòa nhà.
Những dữ liệu trong các sheet cũng có thể được liên kết với nhau một cách dễ dàng.
- Kết luận
COBie KHÔNG làm tăng số lượng thông tin, nó chỉ đơn giản giúp cấu trúc lại thông tin đó theo một định dạng để dễ tiếp cận, dễ sử dụng và tái sử dụng hơn. Định dạng này có thể quản lý một cách dễ dàng bởi bất kỳ tổ chức nào, không phân biệt quy mô hay khả năng CNTT của tổ chức. Nó đơn giản tới mức tất cả các cấp của chuỗi cung ứng đều có thể đóng góp cho bộ dữ liệu, thậm chí chỉ cần nhập nó trực tiếp vào bảng tính. Định dạng này cũng giúp khách hàng “cách ly” khỏi những thứ thừa thãi, phức tạp như những thay đổi về công nghệ hay các vấn đề về khả năng tương thích và các vấn đề độc quyền phần mềm.
Nói chung, thông qua COBie, khối lượng dữ liệu không những giảm xuống, mà chúng còn được liên kết chặt chẽ với từng giai đoạn của dự án, các thông tin cũng phản ánh chính xác mức độ phát triển mà dự án cần phải đạt được trong giai đoạn đó. Khi được phát triển, tệp tin COBie sẽ nhận dữ liệu từ các chuyên gia tư vấn, các nhà thầu, các nhà thầu phụ, các nhà cung ứng vật tư, và ngay cả từ khách hàng. Cuối cùng, những dữ liệu này sẽ cung cấp thông tin cho mọi hoạt động xây dựng và cho cả hoạt động quản lý cơ sở hạ tầng nữa.
Để tìm hiểu thêm về CObie, các bạn có thể xem thêm loạt video dưới đây đến từ chính cha đẻ của COBie – Tiến sĩ William East. Chúng tôi sẽ có thêm nhiều bài viết về hướng dẫn lập và sử dụng COBie trong tương lai gần.
Tài liệu tham khảo:
https://www.thenbs.com/knowledge/what-is-cobie
https://www.designingbuildings.co.uk/wiki/COBie
Tổng hợp và biên dịch: Dương Duy Hưng
Biên soạn: HBN
