Sự nổi lên của Web 3.0 với khả năng quản lý dữ liệu phi tập trung và điện toán phân tán được hỗ trợ bởi công nghệ blockchain được cho là phát minh lớn nhất kể từ khi Internet sẽ cách mạng hóa không chỉ khoa học dữ liệu và GIScience mà còn cho toàn xã hội nói chung. Web 3.0 và các ứng dụng phi tập trung có thể tăng đáng kể khả năng tính toán của chúng tôi, những khả năng này sẽ trở nên có giá trị, ví dụ: để xử lý và phân tích lượng dữ liệu thời gian thực ngày càng tăng từ các thiết bị IoT.
Có một vài chi tiết mà chúng ta cần lưu ý khi xem xét công nghệ Web 3.0. Trước hết, khái niệm này không phải là mới. Jeffrey Zeldman, một trong những nhà phát triển đầu tiên của các ứng dụng Web 1.0 và 2.0, đã viết một bài blog về sự hỗ trợ của mình cho Web 3.0 vào năm 2006. Nhưng các cuộc thảo luận xung quanh chủ đề này đã bắt đầu từ năm 2001.
Sự phát triển của công nghệ Web 3.0
Web 1.0
Web 1.0 là một nền tảng thông qua đó thông tin có thể được xuất bản dưới dạng tĩnh được thiết kế bằng văn bản và hình ảnh. Nó miêu tả một môi trường mà thông tin và dữ liệu ở trạng thái tĩnh và được hiển thị không có sự tương tác giữa thông tin và người tiêu dùng. Nội dung có thể được xem, nhưng không được tạo bởi người dùng. Các giao thức được liên kết với thế hệ này là Giao thức truyền siêu văn bản (HTTP) và Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản (HTML). Giao thức HTTP chuyển thông tin giữa máy chủ Web và trình duyệt Web. Giao thức HTML giao tiếp với trình duyệt và thông báo cho trình duyệt cách hiển thị bất kỳ văn bản, đồ họa và hình ảnh nào được truyền bởi giao thức HTTP.
Web 2.0
Sự khác biệt chính giữa Web 1.0 và Web 2.0 không chỉ là cơ sở hạ tầng cơ bản của Web mà còn là khả năng người tiêu dùng tạo, chia sẻ và tương tác với nội dung trên Web. Các hỗ trợ công nghệ mới giúp người tiêu dùng có thể tạo và chia sẻ nội dung. Đó là sự hợp tác nhiều hơn giữa người tiêu dùng, lập trình viên, nhà cung cấp dịch vụ và tổ chức, cho phép họ sử dụng lại nội dung. Các ứng dụng của Web 2.0 có khả năng khai thác trí tuệ tập thể và bằng cách đó, kết hợp và tích hợp nội dung và dịch vụ Web để cải thiện trải nghiệm của người dùng cuối. Việc chia sẻ này được tạo điều kiện thuận lợi bởi phần mềm trực tuyến với khả năng cung cấp các giao diện phong phú có thể hoạt động trên bất kỳ thiết bị hoặc nền tảng nào mà không cần cài đặt thêm phần mềm.
Web 3.0
Web 3.0 không được thể hiện bằng sự xuất hiện của Web mới mà là sự mở rộng của các công nghệ đã có trong Web 2.0. Nội dung Internet ngày càng trở nên đa dạng và khối lượng dữ liệu trở nên rộng rãi hơn. Web đang trở thành một nền tảng để liên kết dữ liệu và bằng cách tạo kết nối giữa các đặc điểm dữ liệu tương tự, bản thân dữ liệu trở nên có giá trị hơn. Máy tính vẫn không thể tự động hóa chức năng thu thập dữ liệu này hoặc thực hiện các tác vụ phức tạp với nó.
Nhu cầu về cấu trúc và tích hợp dữ liệu là rất quan trọng để cho phép Web phát triển sang giai đoạn tiếp theo. Cũng như các phiên bản trước của Web, sự đồng thuận về định nghĩa cho Web 3.0 khác nhau và các tên bao gồm, trong số những tên khác: Web 3.0; Web ngữ nghĩa; Web siêu việt và Web vạn vật (từ đó được gọi chung là Web 3.0). Mặc dù tên gọi khác nhau, tất cả các cụm từ này đều có cùng nguyên tắc cơ bản.
Web 3.0 và Công nghệ Blockchain
Sự gia tăng của các công nghệ như sổ cái phân tán và lưu trữ trên blockchain sẽ cho phép phân cấp dữ liệu và tạo ra một môi trường minh bạch và an toàn, vượt qua quảng cáo tập trung, giám sát và bóc lột của Web 2.0. Cơ sở hạ tầng và nền tảng ứng dụng phi tập trung sẽ thay thế những gã khổng lồ công nghệ tập trung và các cá nhân sẽ có thể sở hữu hợp pháp dữ liệu của họ.
Thật vậy, một trong những ý nghĩa quan trọng nhất của phân quyền và công nghệ blockchain là trong lĩnh vực quyền sở hữu và bồi thường dữ liệu. Khi chúng ta tiến tới Web 3.0 và các công nghệ hỗ trợ nó đã trưởng thành và có khả năng mở rộng, tôi tin rằng web sẽ phản ánh mục đích ban đầu của nó.
Những gián đoạn kinh niên đã trở thành tiêu chuẩn trong Web 2.0 sẽ biến mất vì sự phân quyền cũng tạo ra khả năng giao tiếp ngang hàng, minh bạch, chọn tham gia, cho phép các cá nhân nắm quyền sở hữu thời gian quý báu của họ.
Tóm lại, Web 3.0 sẽ mang lại cho chúng ta một mạng internet công bằng hơn bằng cách cho phép cá nhân trở thành người có chủ quyền. Chủ quyền thực sự ngụ ý sở hữu và có thể kiểm soát ai thu lợi từ thời gian và thông tin của một người. Giao thức blockchain phi tập trung của Web 3.0 sẽ cho phép các cá nhân kết nối với internet nơi họ có thể sở hữu và được đền bù hợp lý cho thời gian và dữ liệu của họ, làm lu mờ một trang web bóc lột và bất công, nơi các kho lưu trữ tập trung khổng lồ là những người duy nhất sở hữu và kiếm lợi từ nó.
Chuyển ngữ bởi Nobiter
